Türkiye genelinde yaşanan zirai don olaylarının ardından sebze ve meyve fiyatlarındaki artışa karşı Ticaret Bakanlığı düğmeye bastı. Fahiş fiyat artışlarını önlemek amacıyla tüm illerde eş zamanlı denetim başlatıldı. Spekülatif fiyat artışlarına geçit verilmeyecek.
Zirai Afet Sonrası Piyasada Sıkı Takip: Denetimler Tüm Türkiye’ye Yayılıyor
Geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde etkili olan zirai don, tarım ürünlerinde büyük kayıplara neden oldu. Özellikle meyve-sebze üretiminde zarar gören tarım alanları sonrası, pazarlarda ve marketlerde ürün fiyatlarında ciddi artışlar gözlemlendi. Bu durum, vatandaşın tepkisine yol açarken, Ticaret Bakanlığı harekete geçti.
Ticaret Bakanlığı: “Fiyat Manipülasyonuna Göz Yumulmayacak”
Ticaret Bakanlığı yetkilileri, özellikle yaş sebze ve meyve başta olmak üzere temel tarım ürünlerinde fahiş fiyat artışı şüphesiyle 81 ilde kapsamlı bir denetim süreci başlatıldığını açıkladı. Amaç; arz-talep dengesini bozan, tüketiciyi mağdur eden fiyat oyunlarının önüne geçmek.
Denetimlerde;
- Hal kayıt sistemi
- Ürün giriş çıkış fişleri
- Fiyat etiketleri
- Toptancı ve perakendeci marjları
- Depolama ve lojistik süreçleri
detaylı şekilde inceleniyor.
Don Olayı Hangi Ürünleri Etkiledi?
Zirai don, özellikle İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Marmara’nın bazı bölgelerinde etkili oldu. Üreticilere göre en çok zarar gören ürünler arasında şu kalemler yer aldı:
- Kayısı
- Şeftali
- Elma
- Üzüm
- Kabak
- Domates (sera üretimi)
- Salatalık
- Patlıcan
Bu ürünlerin hasar alması sonrası piyasadaki arzın azalması, fırsatçılar için zemin oluşturdu. Ancak bakanlık, bu sürecin suistimal edilmesine karşı ciddi önlemler alıyor.
81 İlde Eş Zamanlı Denetim Planı
Denetimler, il ticaret müdürlükleri, zabıta ekipleri ve Tarım ve Orman Bakanlığı temsilcilerinden oluşan karma ekiplerce yürütülüyor. Denetimlerde raf fiyatları, kasa fişleriyle karşılaştırılıyor ve haksız kazanç sağlayan işletmelere ciddi yaptırımlar uygulanıyor.
Açıklama Yapan Yetkililer Şunları Vurguladı:
- Gerçek dışı fiyat artışına karşı “anında müdahale” uygulanacak
- Denetimler sadece zincir marketlerde değil, semt pazarlarında ve toptancılarda da yapılacak
- Ürün stoklayan ve fiyat manipülasyonu yapanlara cezai işlem uygulanacak
- İllerdeki üretici birlikleri ve hal komisyoncuları ile işbirliği sağlanacak
Vatandaş da Denetimin Parçası
Ticaret Bakanlığı, tüketicileri de bu sürece dahil etmeye çağırdı. Vatandaşlar, gördükleri fahiş fiyatlara karşı ALO 175 Tüketici Hattı veya CİMER üzerinden şikayetlerini iletebiliyor. Ayrıca, mobil uygulamalar üzerinden etiket ve kasa fiyatlarıyla ilgili bildirim yapılması da mümkün hale getirildi.
Üreticiler Ne Diyor?
Bazı üretici dernekleri ve ziraat odaları, don felaketi sonrası ürün verimliliğinde ciddi azalma olduğunu ve bu durumun fiyatlara yansıyabileceğini belirtti. Ancak bu artışın fırsatçılıkla karıştırılmaması gerektiğini, doğal afetlerin tarım ekonomisinde kısa vadeli etkiler yarattığını savunuyorlar.
Spekülasyona Karşı Dijital Takip
Ticaret Bakanlığı ayrıca, Hal Kayıt Sistemi ve e-ticaret fiyat karşılaştırma verileriyle piyasadaki ani dalgalanmaları dijital ortamda da izlemeye başladı. Böylece sistem dışı işlemler, fatura dışı ürün hareketleri ve stokçuluk faaliyetleri tespit edilerek anında müdahale ediliyor.
Tarım ve Gıda Güvenliği İzlenecek
Denetimlerin yalnızca fiyatla sınırlı kalmadığı; ürünlerin tarladan rafa kadar izlenebilirliğinin sağlanacağı belirtildi. Böylece, üretim zincirindeki herhangi bir kopukluk veya sahtekarlık da önlenmiş olacak.
