Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye’nin cari işlemler dengesinin yıllık bazda 1,6 milyar dolar fazla verdiğini açıkladı. Bu gelişme, ekonomi yönetiminin uyguladığı politikaların dış ticaret ve finansal denge üzerindeki etkisini bir kez daha gözler önüne serdi.
Cari İşlemler Fazlası Ekonomiye Güven Mesajı Veriyor
Türkiye ekonomisinde uzun süredir kronik açık olarak takip edilen cari işlemler dengesi, 2025 yılı itibarıyla önemli bir dönüm noktasına ulaştı. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in yaptığı açıklamaya göre, cari denge son 12 ayda 1,6 milyar dolar fazla vererek uzun yılların ardından yeniden pozitife döndü.
Bu gelişme, dış ticaretin dengelenmesi ve finansal istikrar açısından olumlu bir sinyal olarak değerlendiriliyor.
Fazlanın Kaynağı Ne? İhracat ve Turizm Öne Çıkıyor
Bakan Şimşek’in verdiği bilgilere göre cari fazla, ağırlıklı olarak ihracattaki artış ve turizm gelirlerindeki güçlü performanstan kaynaklanıyor. Özellikle Avrupa ve Orta Doğu pazarlarında ihracat hacminin genişlemesi, ithalatın ise kontrollü seyretmesi bu pozitif tabloyu destekledi.
Cari fazla üzerinde etkili olan kalemler arasında:
- İhracatta bir önceki yıla göre %9,3 artış
- Hizmet gelirlerinde güçlü toparlanma (özellikle turizmde)
- Altın ve enerji ithalatında daralma
- Doğrudan yatırımlarda kademeli toparlanma
bulunuyor.
Merkez Bankası Politikaları Etkili Oldu
Cari işlemler dengesindeki bu olumlu tablo, yalnızca dış ticaretle sınırlı değil. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın son dönemde uyguladığı sıkı para politikası ve kurlardaki dengeleyici müdahaleler de bu süreçte etkili oldu. Özellikle döviz rezervlerindeki artış ve kur oynaklığının sınırlanması, dış ticaret dengesinin toparlanmasını hızlandırdı.
Ek olarak, kredi büyümesinin kontrol altında tutulması ve tüketim ithalatının sınırlandırılması, iç talebin yavaşlamasına ve dış ticaret açığının azalmasına katkı sundu.
Ekonomi Yönetiminin Hedefi: Sürdürülebilir Fazla
Bakan Şimşek, cari fazla verilmesini geçici bir başarı değil, yapısal dönüşümün ilk adımı olarak nitelendirdi. Yapılan açıklamada, Türkiye’nin sürdürülebilir cari denge hedefi doğrultusunda üretim, ihracat ve katma değerli sektörlere yatırım teşviklerinin artırılacağı vurgulandı.
Bakan’ın öne çıkardığı başlıklar şunlardı:
- İleri teknoloji ve savunma sanayii ihracatının teşvik edilmesi
- Yurt içi üretimin desteklenerek ithalata olan bağımlılığın azaltılması
- Turizm sezonunun 12 aya yayılması için yeni bölgesel politikalar
- Doğrudan yabancı yatırımın artırılması
Bu stratejik adımlar sayesinde Türkiye’nin cari dengeyi sadece geçici faktörlerle değil, kalıcı yapısal reformlarla sağlamayı hedeflediği ifade edildi.
Uzmanlar Ne Diyor?
Ekonomistler, cari işlemler fazlasının olumlu olduğunu ancak dikkatle yönetilmesi gerektiğini belirtiyor. Özellikle küresel piyasalarda dalgalanmaların yaşandığı bir dönemde, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde ani sermaye çıkışlarına karşı dirençli bir ekonomi yapısının önem kazandığı vurgulanıyor.
Bazı ekonomistlerin yorumlarına göre:
- Enerji fiyatlarındaki artış, ilerleyen dönemde dengeyi yeniden zorlayabilir
- Turizm gelirlerine olan yüksek bağımlılık, çeşitlendirilmeli
- Küresel faiz dalgası, ihracatçı finansmanını etkileyebilir
Ancak buna rağmen, elde edilen cari fazla hem döviz rezervlerini güçlendirecek hem de dış borçlanma ihtiyacını azaltacak nitelikte görülüyor.
Piyasaların Tepkisi ve Kur Üzerindeki Etki
Cari fazla haberinin açıklanmasının ardından piyasalar da olumlu bir tepki verdi. Türk Lirası’nda sınırlı da olsa değerlenme gözlemlenirken, Borsa İstanbul’da bankacılık hisseleri pozitif ayrıştı. Ayrıca 5 yıllık CDS oranlarında da düşüş kaydedildi.
Finans çevreleri, cari fazla verisinin devamlılık göstermesi hâlinde Türkiye’nin kredi notunda olumlu revizyonlar görebileceği görüşünde.
Ekonomi Yönetimi Kararlılığını Sürdürüyor
Mehmet Şimşek’in açıklamaları, orta vadeli ekonomik programın ana eksenlerinden biri olan dış dengenin iyileştirilmesi hedefinde kararlılığın sürdüğünü gösteriyor. Cari işlemler dengesinde yakalanan bu fazla, enflasyonla mücadele ve kur istikrarı gibi alanlarda da yeni fırsatlar yaratabilir.
Önümüzdeki aylarda açıklanacak yeni veriler, bu dengenin kalıcı bir iyileşmeye dönüşüp dönüşmeyeceğini netleştirecek. Şimdilik gelen sinyaller, ekonomi politikalarının etkili işlediğini gösteriyor.
